تخته سیاه یا تخته سفید؟

از آنجاییکه والدین همواره سعی می کنند فرزندانشان را در مفیدترین کلاس ها ثبت نام کنند.گاهی این کلاس هادر ساختمان ها و اتاق های غیراستانداردی تشکیل می شودکه چه به لحاظ فضا و کیفیت نور و چه امکانات سمعی و بصری،در وضعیت مناسبی قرار ندارد.به همین دلیل و برای اطلاع بیشترخوانندگان صفحه سلامت،با یکی از چشم پزشکان گفتوگویی داشتیم و از وی درباره تخته های وایت برد و انعکاس نور روی سطح آن سوال کردیم و این که آیا استفاده از این تخته ها بهتر است یا تخته های چوبی که با گچ روی آن نوشته می شود. وی ضمن پاسخ به این سوال، به استانداردهای دیگرکلاس درس نیزاشاره می کند.
دکتر علی اکبر بلوریان، جراح و متخصص چشم و عضو هیئت علمی دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، می گوید: وسایل آموزشی فاکتور موثری در فراگیری بهتر دروس است. از جمله این وسایل تخته های چوبی است که از چوب جنگل، نئوپان و گچ و سیمان ساخته می شود و ابعاد آن ۳در ۲یا ۵در ۲متر است. قبلاً رنگ تخته ها سیاه بود اما به توصیه روان شناسان رنگ آن به سبز تغییر پیدا کرد. وی می افزاید: امروزه در بیشتر مراکز آموزشی به جای تخته سیاه از تخته های وایت برد یا تابلوی سفید استفاده می شود که جنس آن از چوب با روکش سفید و صیقلی و چارچوب فلزی است؛ توصیه می شود که فاصله این تخته ها از سطح زمین ۸۰تا ۱۰۰سانتی متر باشد. هر یک از تخته های سیاه یا سفید دارای معایب و مزایایی است که می توان به آن اشاره کرد. اما نکته قابل توجه این است که با توجه به تحقیقات انجام شده، در ۱۰تا ۱۵درصد موارد توصیه می شود از هر دو نوع تخته در کلاس درس استفاده شود؛ زیرا می توان در زمان مناسب و در زاویه خاص که مشکلی ایجاد نکند، از تخته سفید و زمانی که نیاز به نوشتن متن طولانی باشد، از تخته سیاه استفاده کرد.

وی می افزاید: وقتی دانش آموز هر دو نوع تخته را در کلاس درس ببیند آرامش بیشتری دارد زیرا در صورت نیاز می تواند از استاد برای نوشتن روی هر یک درخواست کند و این آرامش بر یادگیری وی تأثیر می گذارد.وی آسان نویسی، تمیزی و نداشتن گرد و غبار، نصب و حمل آسان تخته سفید را از جمله مزایای آن برمی شمارد و می افزاید:توصیه می شود از تخته های سفید برای کلاس های کوچک استفاده شودزیرا استفاده از گچ باعث پراکنده شدن گردو غبار می شود که به تبع آن به چشم ها نیز آسیب می رساند اما در کلاس های بزرگ می توان ازتخته سیاه استفاده کرد.

انعکاس نور در تخته سفید، باعث خستگی چشم می شود و این یکی از معایب تخته های وایت برد است که باید با تعیین جهت صحیح، این انعکاس نور را به حداقل رساند.
وی می افزاید: در زمینه تعیین فاصله دانش آموز یا دانشجو از تخته- در صورتی که فرد مشکل نزدیک بینی نداشته باشد- نکته مهم وضوح نوشته با تصویر است؛ اگر شخص دچار مشکل نزدیک بینی باشد مسلماً با تنگ کردن شکاف پلک برای مشاهده نوشته ها، به چشم خود فشار وارد می کند.

استاندارد نور طبیعی

نور نباید به صورت مستقیم به تخته تابیده شود. استفاده از نور مصنوعی برای اتاق معمولی در حد یک لامپ ۱۰۰وات و ۲لامپ کم مصرف است؛ زیرا نور زیاد باعث خستگی چشم می شود و اگر هم نور کم باشد، باعث آزار چشم ها می شود.به طور کلی فضای استاندارد برای هر نفر در کلاس معمولی ۲٫۵مترمکعب و در کلاس های بزرگ ۴٫۵مترمکعب است.توصیه می شود فاصله بین استاد و دانشجو به حداقل برسد، زیرا کاهش فاصله باعث کاهش استرس استاد هم می شود و نیازی نیست وی با صدای بلند و صرف انرژی زیاد درس را ارائه دهد.این جراح و عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه می افزاید:
میز و صندلی کلاس باید یک دست باشد و فاصله از دیوار جلو تا صندلی ردیف اول ۳متر و فاصله پشت به پشت صندلی ها ۹۰سانتی متر باشد. از مرکز هر صندلی تا صندلی دیگر ۶۰سانتی متر در نظر گرفته می شود.
مصالح ساختمانی باید به گونه ای باشد که باعث انعکاس نور نشود.همچنین زمانی که از پرده نمایش یا تخته استفاده می شود، فاصله دورترین نفر نباید از ۶برابر طول تخته یا پرده بیشتر باشد. برای کلاس هایی که ظرفیت بیشتر از ۴۰نفر دارد، سکو در نظر گرفته می شود.شیوه نشستن دانشجویان، باید به گونه ای باشد که تانژانت زاویه نسبت به تخته از ۳٫۷بیشتر نشود در غیر این صورت تشخیص حروف مشکل خواهد شد.

        ______              
       |___  /              
 _ __     / /  _   _  _   _ 
| '_ \   / /  | | | || | | |
| |_) |./ /   | |_| || |_| |
| .__/ \_/     \__,_| \__,_|
| |                         
|_|